Tanja: dagboek van een guerillera (aka Tanja: Up in Arms) - Marcel Mettelsiefen

Tanja: dagboek van een guerillera op IMDb (7,4)
 Tanja: up in arms op Moviemeter (3,07)

Uitermate boeiende documentaire over hoe een Nederlandse onderwijzeres betrokken raakte bij een burgeroorlog in Midden-Amerika. Confronterend ook, omdat de documentaire heel goed aantoont dat iedereen zich de vraag moet stellen hoe je je eigen definities vastlegt. Waar eindigt vrijheidsstrijd, waar begint terrorisme? Wat is geoorloofd in een ongelijke strijd tussen leger(s) en burgerbevolking? Het maakt dat je niet lichtzinnig kunt oordelen over woorden als "vrijheid", "aanslagen" en "verzet". 

Tanja Nijmijer heeft die vragen voor zichzelf allemaal wél beantwoord. Ze is er volledig van bewust dat ze grenzen heeft overschreden die anderen nimmer zouden overschrijden. Ze snapt dat er pijn wordt geleden door mensen die familieleden missen en daardoor eigenlijk nooit klaar zijn met de strijd die destijds gevoerd werd. Ze weet dat ze vanwege haar lidmaatschap van de FARC op de Interpol-lijst staat en dat ze daardoor nooit meer zal kunnen terugkeren naar het kleine Denekamp waar ze opgroeide. Ze schikt zich in haar lot, waar destijds heel Nederland een mening over had. Ze is beladen met labels en zal nooit meer het anonieme onderwijzeresje zijn als in het begin, ze is Colombiaanse burger. En een nauw betrokkene ook.

In de tijden van mijn politiek ontwaken spraken we veel over de vrijheidsstrijd zoals die in Colombia maar ook zeer zeker in El Salvador en Nicaragua werd gevoerd. We zullen er van achter onze veilige dijkjes nooit de finesses van begrijpen. Daarom is het goed dat deze docu er is. 

Met: Jineth Bedoya , Jorge Enrique Botero, Tanja Nijmijer

Doroge Tovarishchi (aka Dear Comrades) - Andrey Konchalovskiy

Dear Comrades op IMDb (7,4)

Dear comrades op Moviemeter (3,64)

Toegegeven , ik had er meer van verwacht. Wellicht komt dat doordat dit een film is die je op groot doek moet zien, ik had m destijds wel op het wensenlijstje staan maar er geen tijd voor kunnen maken. Zo thuis op de bank kwam de grootsheid van de beelden en de meeslependheid van het verhaal minder goed op mij over. My bad natuurlijk, had ik destijds maar moeten toehappen. En er bleef desondanks een goede film over, maar ik had m graag heél goed gevonden. 

We gaan terug naar de straffe Sovjet-Unie, 1962. Chroetsjov-tijd, we zitten nog voor Breznjev maar hebben al wel Stalin achter de rug. De bevolking is gespleten en zucht. Er waren immers ook mensen die het goed (of in ieder geval béter) hadden in de Stalin-tijd en daar brokkelt nu langzaam wat van af. Etenswaar en andere levensbenodigdheden zijn vaak nog slechts op de bon verkrijgbaar, de lonen zijn laag, het volk mort.
Lyudmila, een vrouw van middelbare leeftijd, heeft er slecht in beperkte mate last van: vanwege haar werk voor de stadsraad van de communistische partij krijgt ze voorkeursbehandelingen bij de voedseldistributie. Wie appelen vaart, die appelen eet. Om die reden wil Lyudmila van geen kritiek op de partij weten. Haar mokkende vader heeft een andere tijd meegemaakt, haar weerbarstige dochter wil dat er een andere tijd komt, Lyudmila voelt zich veilig en sterk daar tussenin.

Daar komt verandering in als er een staking uitbreekt in de treinfabriek in haar regio. Vanuit haar partijrol moet Lyudmila erheen en de situatie is dreigend, helemaal als er een dag later een echte opstand uitbreekt. Terwijl zij aan tafel zit mee te besluiten over keiharde ingrepen door het leger, maakt ze zich tegelijkertijd zorgen om haar dochter die in de fabriek werkt en waarvan ze weet dat die actief aan de staking mee zal doen. Het leger nadert, de stakers zijn volhardend en Lyudmila is de wanhoop nabij.

Met : Yulya Visotskaya , Vladislav Komarov, Andrey Gusev, Yuliya Burova

FIN - song : Mockobsknn Kasaynn Xop - Mapycr

Wasp Network - Oliver Assayas

Wasp Network op IMDb (5,8)
Warrige film , gek genoeg wel op waarheid gebaseerd. Je moet als kijker goed je best doen om te blijven volgen aan welke kant iedereen op dat moment staat: er is spionage en contra-spionage, er is terrorisme en contra-terrorisme, er is activisme en er is misdaad. Voor mij teveel van het goede, de maker zal er vast iets anders mee bedoeld hebben dan er bij mij uiteindelijk bleef hangen.

1990, de wereld zag er opeens anders uit. De Koude Oorlog was beëindigd: de Muur was gevallen en de Sovjetunie was geïmplodeerd. Met angst en beven keek het communistische Cuba naar de gevolgen voor hun bestaan. Ze hadden altijd kunnen bouwen op de steun van de Russen maar die hadden nu genoeg aan hun eigen problemen.

In Miami, de zuidoostpunt van de Verenigde Staten, had zich een groeiende kolonie Cubaanse vluchtelingen gevestigd. Steeds vaker lukte het mensen om met bootjes en met kleine vliegtuigjes het Amerikaanse vasteland te bereiken en daarmee te ontsnappen aan honger en armoede. Er ontstond een verzetsbeweging die - uiteraard gesteund door de Amerikaanse overheid - van plan was om generaal Castro af te zetten en het land "te bevrijden".

Deze voorkennis is nodig om de film een beetje te kunnen bevatten. We zien piloot Rene zijn parachutespring-vliegtuigje plots in de richting van Miami koersen, hij vlucht. Daarbij laat hij vrouw en dochter achter, in de veronderstelling dat er snel een hereniging zal komen. Dat blijkt lastiger dan gedacht:  moeder en dochter worden gevolgd en beschimpt vanwege de verrader die Rene voor land (en voor hen ) was. Rene komt in contact met de verzetsbeweging en zet zich in als piloot voor verkenningen van de wateren tussen Cuba en de VS. Op een gegeven moment stapt hij zelfs over naar de FBI, die ook heel graag willen poken in de moeizame relatie van deze groepering met hun vaderland.

Zoals gezegd: ik vond het verhaal te warrig om het goed te laten landen (pun intended). Ik sta sympathiek tegenover vrijheidsbewegingen, maar ik sta ook sympathiek tegenover de dappere pogingen van Cuba om zich tegen het imperialistische Amerika te verzetten. Maar bij deze film weet ik echt niet welke kant ik nou had moeten kiezen.

Met  : Edgar Ramirez, Penelope Cruz, Gael Garcia Bernal , Wagner Moura , Ana de Armas

Beauty and the Dogs (aka La Belle et la meute of Aala Kal Ifrit) - Kaouther Ben Hania

Beauty and the Dogs op IMDb (7,0)
Tamelijk lang hield ik het vol maar uiteindelijk belandde de film voor mij in een hysterisch pandemonium waarbij ik de aandacht verloor. En dat is jammer, want het gegeven is zwaar doch boeiend.
Mariam is een initiatiefrijke jongedame die in het Tunesië van na de Arabische Lente haar weg zoekt. Ze organiseert een dansavond een ontmoet daarbij de sympathieke doch ondoordringbare Youssef. Ze verlaten samen het feest.
Direct daarna belanden we in een chaos, of eigenlijk: belandt Mariam daarin. Ze vlucht over straat, Youssef achter haar aan. We leren al snel dat ze is verkracht door politie-agenten , dat ze heeft weten te ontkomen met achterlaten van al haar spullen. Youssef blijkt van goede wil om haar te helpen: hij begeleidt haar in haar tocht langs doktersposten, ziekenhuizen en uiteindelijk politiebureaus. Want hij wil dat ze dit niet over haar kant laat gaan: in het Tunesië dat hij voor ogen heeft, mag de politie niet de kwade geest zijn. Foute daden en fouten mensen dienen bestraft, politie of niet.
Mariam wordt van het kastje naar de muur gestuurd en staat - wanneer de agenten dreigen haar vader in te lichten over het lichtzinnige gedrag van hun dochter - meermaals op het punt de aanklacht in te trekken. Iedereen dekt elkaar, niemand is toeschietelijk om dit overduidelijke slachtoffer adequaat te helpen. Bang voor positie, bang voor reputatie. De revolutie is duidelijk nog niet af.

Met : Mariam Al Ferjani , Ghanem Zrelli, Noomen Hamda

Opgenomen van Canvas.

The Last Thing He Wanted - Dee Rees

The Last Thing He Wanted op IMDb ( 4,3)
Warrige film. Veel te vol gestopt met clichématige samenzweringtheorieën en onwaarschijnlijke ontsnappingen. Dat is jammer, want het onderwerp is wél een heel interessante.

De jaren 80 , waarin zich in Midden-Amerika diverse revolutionare vrijheidsbewegingen ontwikkelden die langzaam de overheersing van de VS in dat gebied ongedaan maakten. Dictators behielden hun macht vaak met hulp van de Amerikanen, wapenleveringen waren gegarandeerd. Maar: die wapenleveringen moeten natuurlijk worden betaald.

Elena McMahon is journaliste , ze bevindt zich in het heetst van de strijd in Nicaragua en El Salvador. Steeds meer ontdekt ze hoezeer Washington aan de touwtjes trekt, steeds meer informatie verzamelt ze maar tegelijkertijd wordt ze bedolven onder mantels der liefde. Het is er de CIA veel aan gelegen om niet al die informatie naar buiten te brengen, dus wordt Elena's werkgever onder druk gezet om de dame van publicatie af te laten zien. Ze wordt op andere klussen gezet maar kan uiteraard haar scoops niet loslaten.
Tegelijkertijd heeft ze de zorg over haar dementerende vader die aan zijn laatste louche klusjes bezig is. Ondanks al haar weerstand tegen de praktijken van pappie, laat ze zich toch overhalen om zijn laatste grote opdracht uit te voeren. En u raadt het al: ze moet een wapentransport regelen. Waarheen? Midden- Amerika . Ja toch?

Met : Anne Hathaway , Willem Dafoe, Ben Affleck , Rosie Perez

A berni követ (The Ambassador to Bern) - Atilla Szasz

A berni követ op IMDb (7,1)
Complexe, doch enigszins amateuristische verfilming van een waargebeurd verhaal, In 1958, twee jaar na de Hongaarse opstand, wordt er ingebroken in de Hongaarse ambassade in Bern. Daar zou volgens de revolutionaire inbrekers een codeboek liggen dat alle geheimen rondom de moord op de leider van de opstand zou moeten onthullen.
Binnen de ambassade blijken tegengestelde krachten te bestaan, krachten die tot uiting komen nadat de ambassadeur gegijzeld is en onder dwang de code van de kluis moet prijsgeven. Weinig tijd hebben ze , de inbrekers . Buiten staat de Zwitserse politie, 1 etage lager staan de medewerkers en over 10 minuten zal radio Vrij Europa met een uitzending over de onthulling de lucht in gaan. Er worden peentjes gezweet? Halen de inbrekers binnen wat ze binnen willen halen, haalt het ambassadepersoneel zonder schade (en vooral schande) de eindstreep? Terwijl buiten Hongaarse vluchteling toestromen naar het ambassadegebouw, stijgt de temperatuur binnen naar een kookpunt.

Met: Janos Kulka , Tamas Szabo Kimmel , Jozsef Kadas

Sunset (Napszállta) - Laszló Nemes

Sunset op IMDb (6,7)
In mijn eigen woonplaats is de film niet eens in de zalen te zien en ook in het hoofdstedelijke Eye was de grote zaal 1 door slechts 15 mensen bezet. Heeft de vorige film van deze maker ("Son of Saul") dan zo'n negatief verpletterende indruk gemaakt dat niemand meer durft?
Dat zou zonde zijn want ook deze film maakt indruk. Niet zo als de Oscarwinnende voorganger, maar toch zeker voldoende om dit een fraaie film te vinden. Zelf had ik dat vooral vanwege de beelden , die zijn prachtig en geweldig uitgelicht. Iets te veel broeierige en denkende blikken wellicht maar toch de moeite waard, over het algemeen.
Begin jaren 10 van de vorige eeuw. Wij weten dan al dat het de voorbode is van de Eerste Wereldoorlog, maar daar is men zich in het dan mondaine Budapest helemaal niet van bewust. Het Oostenrijks-Hongaarse rijk van de Habsburgers leeft er nog tamelijk decadent op los. We leren Irisz kennen.
Zij solliciteert naar een baan bij een hoedenmakerij. Al snel blijkt dat zij de dochter is van de oorspronkelijke naamgevers van dat hoofdmodehuis, er blijken zich grote tragedies te hebben afgespeeld in haar familie. De nieuwe eigenaar voelt zich ongemakkelijk bij deze plots opduikende dame en we leren al snel dat het niet alleen met haar aanspraak op de modetroon te zijn.
Irisz ontdekt dat ze blijkbaar ook een broer heeft gehad, die broer is verdwenen nadat hij een gruwelijke misdaad op een rijke graaf heeft gepleegd. Irisz gaat op onderzoek uit en leert al snel dat haar broer nog leeft en zeer actief is in het opzetten van een revolutionaire beweging. Die beweging keert zich tegen de elite, waaronder - u dacht het al - natuurlijk ook het modehuis behoort. Hell breaks loose.

Met : Juli Jakab, Evelin Dobos , Vlad Ivanov

Septembers of Shiraz - Wayne Blair

Septembers of Shiraz op IMDb (5,8)
Hoewel matig geacteerd (alleen Adrian Brody stijgt - ver - boven het gemiddelde uit) is dit toch een film die me wat doet. Dat zal wel met mijn vrijheidsdrang te maken hebben. Of met mijn aversie van religieuze overheersing. Hoe dan ook, ik werd boos tijdens het bekijken van deze film. Boos op mensen die onder het mom van revolutionaire vrijheid het gedrag en de gedachten van een volk weten in te perken. Voor de Khomeiny-revolutie was Iran een "modern" land. Met corruptie ja, en met een foutieve rijk-arm verhouding. Maar ook met menselijke waarden, met gelijkheid van man en vrouw en met minder angst voor verklikkers en lange armen.

Teheran, augustus 1979.  Het land is al lang onrustig, de hoofdstad vooral. De Islamitische Revolutie is aanstaande. Isaac (Adrian Brody) is nog niet zo ver, de succesvolle diamantair is vol vertrouwen in de toekomst. Het zal toch zo'n vaart niet lopen met die religieuze verdwazing? En bovendien, hij doet toch niemand kwaad? Sterker nog: hij helpt toch vele arme gezinnen aan werk, hij is feitelijk toch een goed mens?
Niet in de ogen van de Revolutionaire Garde. Isaac heeft voor het regime van de sjah gewerkt, of eigenlijk: hij verkocht zijn mooiste diamanten aan diens vrouw. Isaac wordt opgepakt, gemarteld en uitgehoord over zijn banden met het regime. Terwijl hij in zijn eigen ogen niets anders heeft gedaan dan handel gedreven, wordt hij langzamerhand toch een vijand van het nieuwe volk. Omdat hij simpelweg geen foute handelingen kán bekennen, rest hem nog maar een manier om hieruit te komen: hij geeft al zijn bezittingen weg aan de revolutionairen en wordt daarmee een van de belangrijkste "sponsoren" van de omwenteling.
Het leidt tot zijn vrijlating, maar nog niet tot rehabilitatie. De dreiging van arrestatie blijft. Isaac besluit - uiteraard- dat niet af te wachten.

Met : Adrian Brody, Salma Hayek