Herzien. Bij toeval trouwens, want het was de keuzefilm van de gastheer van een filmclubje dat ik frequenteer. En daar werd ik blij van. Het is namelijk een belangrijke film gebleken: nog steeds wordt de film als referentie gebruikt of als inspiratiebron genoemd. En dat is een prestatie. Ik zag hem in 1980, volgens mij in het kleine theatertje naast de Balie waarvan ik de naam vergeten ben. Een opfrissing, derhalve.
We reizen naar Polen, naar Katsjoebië. Een deel van Polen waar van oudsher veel Duitsers wonen. En dat is een belangrijk detail, want de film speelt voor een belangrijk deel in het interbellum van begin vorige eeuw. Veel verwijzingen naar fascisme , veel uitingen van nazisme begeleiden het gezin en de leefomgeving van het jongetje dat we in deze film volgen. Oskar wordt geboren in een gezin waarbij de vader een Duitse bakker is, de moeder is geboren toevallige ontmoeting van een voortvluchtige man en Oskar's oma en waarbij een Poolse vriend van moeder Ecke Drei in een rare driehoeksverhouding is.
Oskar is een bijzonder jongetje: niet heel spraakzaam maar hij ziet alles, hij observeert volcontinue de mensen in zijn omgeving. Wanneer hij op een feestje opnieuw de romance tussen de Poolse man Jan Bronski en zijn moeder ziet, wanneer hij ziet hoe er op dat feestje gezopen en gebrald wordt, besluit hij dat hij nooit volwassen wil zijn: op 3-jarige leeftijd besluit hij niet meer te willen groeien. Daartoe stort zij zich van de trap, zodat zijn wervels beschadiging oplopen en hij inderdaad niet groter zal worden.
Na zijn herstel geeft Oskar alleen nog commentaar op de gebeurtenissen in dat bizarre gezin en die bizarre tijd door op zijn trommel te slaan en griezelig hoog te gaan gillen. Zodat de ruiten en de glazen springen en hij de aandacht heeft van heel de groep.
De nazi-tijd komt, de bevolking schaart zich achter hun nieuwe leider. En Oskar, die ziet het allemaal gebeuren. Hij wordt ouder, maar niet groter. Terwijl hij langzamerhand wel grote-jongens-interesses heeft.
Het is de film gelukt om ook na 40 jaar nog voor verwarring te zorgen. Petje af, nog steeds een indrukwekkende film.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten